ΒΙΑΣ ΛΕΙΒΑΔΑΣ

“Εμπνευστής για τους μαχητές της ελευθερίας των λαών σ ́ όλο τον κόσμο”

του Δώρου Θεοδώρου

π. Υπουργού Δικαιοσύνης και

Δημόσιας Τάξης

Στην κηδεία του Βία το 2009 οι Ιρλανδοί αγωνιστές της ελευθερίας έστειλαν αντιπρόσωπο της

οργάνωσης, κατέθεσαν στεφάνι με τα χρώματα της Ιρλανδικής σημαίας και με την πιο πάνω

επιγραφή.

Οι αγωνιστές του Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού γνώρισαν τον Βία στις φυλακές του

Ηνωμένου Βασιλείου, όπου ο Βίας εξέτιε ποινή ισόβιας κάθειρξης. Συνδέθηκαν με στενούς

αγωνιστικούς και φιλικούς δεσμούς και μαζί οργάνωσαν απόπειρα απόδρασης η οποία είχε σαν

αποτέλεσμα την απόδραση ενός Ιρλανδού αγωνιστή.

Ο Βίας Λειβαδάς γεννήθηκε στο χωριό Βατυλή το 1934. Μετοίκισε οικογενειακώς στον Άγιο

Σέργιο. Αποφοίτησε από το Ελληνικό Γυμνάσιο Αμμοχώστου το 1952.

Μετά το Γυμνάσιο εγκαταστάθηκε στη Λευκωσία όπου το 1955 εντάχθηκε στην ΕΟΚΑ.

Καταζητούμενος από τις 14 Δεκ. βγήκε στο αντάρτικο όπου συνάντησε τον Γρίβα με τον οποίο

έζησε στο ίδιο κρησφύγετο για τρεις εβδομάδες. Συνελήφθη και καταδικάστηκε σε ισόβια

φυλάκιση και αφού εξέτισε ένα χρόνο στις κεντρικές φυλακές μεταφέρθηκε στις φυλακές της

Αγγλίας. Αποφυλακίστηκε με το τέλος του αγώνα στις 14 Μαρτίου 1959. Τον Σεπτέμβρη του '59

μετέβη στην Αθήνα για σπουδές στην Ανώτατη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών

(ΑΣΣΟΕΕ).

Εκεί στην Αθήνα είχα την τύχη να τον γνωρίσω και να δεθώ μαζί του με τους φοιτητικούς

αγώνες της δεκαετίας του '60 για την Δημοκρατία και τη δωρεάν παιδεία. Με συνθήματα το 114

και το 15% η Αθήνα συγκλονιζόταν καθημερινά από φοιτητικές διαδηλώσεις που απαιτούσαν

σεβασμό της Δημοκρατίας και τη δωρεάν παιδεία.

Ήταν η εποχή που δρούσε ανεξέλεγκτα το παρακράτος της δεξιάς που τρομοκρατούσε τον

κόσμο, που δολοφόνησε αγωνιστές της Δημοκρατίας και της ειρήνης όπως ο Λαμπράκης και που

ο λαός ολοένα και πιο δυναμικά εκδήλωνε την απαίτησή του για Δημοκρατία.

Σ ́ αυτούς τους αγώνες η παρουσία των Κυπρίων ήταν έντονη και σημαδιακή. Ο Βίας ήταν τότε

πρόεδρος των σπουδαστών της ΑΣΟΕΕ και εγώ πρόεδρος των σπουδαστών του Εθνικού

Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Στο πανεπιστήμιο υπήρχε μια πλειάδα Κυπρίων φοιτητών με έντονη

ανάμιξη στον φοιτητικό συνδικαλισμό και στις φοιτητικές κινητοποιήσεις. Αναφέρω ενδεικτικά

τους Ανδρέα Φρυδά, Ανδρέα Χριστοδουλίδη, Κώστα Σπυριδάκη, Στέφανο Κωνσταντινίδη κ.α.

Εξ ίσου έντονη ήταν και η συμμετοχή των Κυπριών στα κομματικά δρώμενα. Πολλοί Κύπριοιφοιτητές είχαν οργανωθεί στη νεολαία της Ένωσης Κέντρου η οποία αποτέλεσε τη ναυαρχίδα

του ανένδοτου αγώνα για αποκατάσταση της Δημοκρατίας.

Ο Βίας καθώς και άλλοι Κύπριοι πρωτοστάτησαν στην ίδρυση της Εθνικής Φοιτητικής Ένωσης

Ελλάδας (Ε.Φ.Ε.Ε.)

Το 1964 ο Βίας αφού εκπαιδεύτηκε στον Ελληνικό στρατό επιστρέφει στην Κύπρο για να

βοηθήσει στην αντιμετώπιση της Τουρκικής ανταρσίας.

Οριστικά επέστρεψε στην Κύπρο το 1967. Από την Κύπρο βοηθούσε όσο μπορούσε τις

αντιστασιακές οργανώσεις κατά της δικτατορίας στην Ελλάδα. Γιατί η Ελλάδα είχε, εν τω

μεταξύ, μπει στο γύψο από το πραξικόπημα της χούντας των συνταγματαρχών την 21η Απριλίου

1967.

Αφού παρακολούθησε μεταπτυχιακά στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στο Birmingham, εργάστηκε

για 15 χρόνια στο Κέντρο Παραγωγικότητας. Στη συνέχεια εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα ως

Σύμβουλος Επιχειρήσεων.

Ο Βίας από το 1969 γίνεται ιδρυτικό μέλος του νέου κόμματος ΕΔΕΚ, στην οποία για δεκαετίες

διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και του Π.Γ. Ήταν τότε κάπου το 1971 που

ξαναβρεθήκαμε στο σπίτι μου στου Μόρφου. Ήταν με τη γυναίκα του τη Φροσούλα. Και ήταν ο

πρώτος που μου πρότεινε να ενταχθώ στην ΕΔΕΚ. Τότε δεν ανήκα σε κόμμα. Η ένταξή μου έγινε

λίγο αργότερα το 1972.

Υπήρξε πολέμιος του σχεδίου Ανάν, τόσο με σειρά άρθρων όσο και με εκδηλώσεις της

Παγκύπριας Κίνησης Πολιτών της οποίας υπήρξε ιδρυτής μαζί με άλλους.

Είναι επίσης ιδρυτικό μέλος της Κίνησης για το Ευρωπαϊκό μέλλον της Κύπρου και του

Συμβουλίου Προάσπισης Αστικών Δικαιωμάτων για την διεκδίκηση από την Τουρκία των

κατεχομένων περιουσιών μας.

Έφυγε από τα εγκόσμια το 2009 αφήνοντας ακριβή κληρονομιά στη γυναίκα του Φροσούλα και

στα παιδιά του Ιόλη, Άγη και Ορέστη.

Ακριβή και ανεκτίμητη κληρονομιά άφησε και στο κόμμα και του συναγωνιστές του με τους

αγώνες του για ελευθερία και δημοκρατία και προ πάντων με το αδαμάντινο ήθος του, το οποίο

καταμαρτυρά η επιγραφή στο στεφάνι που κατάθεσαν οι Ιρλανδοί αγωνιστές: “Εμπνευστής για

τους μαχητές της ελευθερίας των λαών σ ́ όλο τον κόσμο”.

Το συγγραφικό του έργο:

1. Αντίστροφη πορεία 1986

2. Πορεία προς Αμμόχωστο 2001

3. Η Κυπριακή επιχείρηση και η ανταπόκρισή της στον παγκόσμιο ανταγωνισμό 2003

4. Συμμετοχικό Μάνατζμεντ

5. Η εξέγερση του Οκτώβρη 1931

6. Δικαίωμα στ ́ όνειρο 2005.

Έργο της προσωπικής πρωτοβουλίας και φροντίδας του Βία είναι και το μνημείο που ανεγέρθηκε

κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο, αφιερωμένο στους νεκρούς των Οκτωβριανών του 1931. Ένα

μνημείο που παρ' ολίγο να μείνει ημιτελές λόγω έλλειψης χρημάτων. Όμως η επιμονή του Βία

και η κατανόηση της Κλαίρης Αγγελίδου, τότε Προέδρου του ΣΙΜΑΕ, έδωσαν τη λύση και το

μνημείο ολοκληρώθηκε και κοσμεί την πρωτεύουσα εις αιώνια θύμηση της εξέγερσης των

Ελληνοκυπρίων του Οκτώβρη του 1931 και απόδοση τιμής στους πεσόντες της ιστορικής εκείνης

εξέγερσης.

Τα εγκαίνια του μνημείου έγιναν επί Προεδρίας Τάσσου Παπαδόπουλου από τον ίδιο τον

Πρόεδρο.