Η γεωργία της Κύπρου βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο καμπής, επηρεαζόμενη από την κλιματική αλλαγή, την ανομβρία, τη μείωση των υδάτινων πόρων και την ανάγκη εκσυγχρονισμού της παραγωγής.

Στόχος των προτάσεων της ΕΔΕΚ είναι η παρουσίαση καινοτόμων, βιώσιμων και ρεαλιστικών λύσεων που μπορούν να μεταμορφώσουν τον αγροτικό τομέα, μειώνοντας το κόστος, αυξάνοντας την αποδοτικότητα και ενισχύοντας την πράσινη ανάπτυξη.

Αγροενεργειακά Πάρκα

Συνδυασμός γεωργίας και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων πάνω από ή δίπλα σε καλλιέργειες, μπορεί να εξασφαλίσει ενεργειακή αυτάρκεια για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

Με χρήση συσσωρευτών και έξυπνων συστημάτων άρδευσης, οι αγρότες μπορούν να μειώσουν το κόστος ρεύματος και νερού μέχρι και 60%.

Η εφαρμογή μπορεί να ξεκινήσει πιλοτικά, με επιδοτούμενη εγκατάσταση και τεχνική υποστήριξη.

Αεροπονικά Κέντρα Παραγωγής σε Εγκαταλελειμμένα Κτίρια

Η μετατροπή ανενεργών αποθηκών ή δημόσιων εγκαταστάσεων σε κάθετες μονάδες αεροπονίας επιτρέπει παραγωγή νωπών προϊόντων όλο τον χρόνο, με ελάχιστη χρήση εδάφους και νερού.

Οι μονάδες μπορούν να λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια και να ενισχύουν νέα συνεργατικά σχήματα νέων αγροτών.

Πλεονεκτήματα έναντι συμβατικής καλλιέργειας:

•  Πολύ μικρότερη κατανάλωση νερού
• Σταθερές αποδόσεις, χωρίς επιρροή από καύσωνες/ξηρασία
• Μικρό αποτύπωμα γης – υψηλή παραγωγή ανά m²
• Λιγότερα φυτοφάρμακα (κλειστό περιβάλλον)
• Ανακύκλωση θρεπτικών που συνεπάγει μείωση κόστους και ρύπανσης

Συνδυασμός Αφαλάτωσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Πιλοτική μονάδα θαλάσσιας αντλησιοταμίευσης με ενσωματωμένη αφαλάτωση

Η τεχνολογία αυτή προσφέρει διπλό όφελος:

• Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
• Εξασφάλιση νερού άρδευσης

Αποτελεί λύση ενεργειακής αξιοποίησης, αντιμετώπισης ανομβρίας και ενίσχυσης της επισιτιστικής ασφάλειας.

Τι είναι η Αντλησιοταμίευση

Η αντλησιοταμίευση είναι τεχνολογία αποθήκευσης ενέργειας που χρησιμοποιεί δύο υδατοδεξαμενές σε διαφορετικό υψόμετρο.
Όταν υπάρχει πλεόνασμα ενέργειας, το νερό αντλείται στην πάνω δεξαμενή.
Όταν χρειάζεται ενέργεια, το νερό κατεβαίνει, περνά μέσα από τουρμπίνες και παράγει ηλεκτρισμό.

Πλεονεκτήματα:

• Αποθήκευση μεγάλης διάρκειας (νυχτερινό ηλιακό εργοστάσιο)
• Διάρκεια ζωής δεκαετιών
• Μηδενική εξάρτηση από κρίσιμα μέταλλα
• Σταθερότητα δικτύου (συχνότητα, black start)
• Κατάλληλο για την Κύπρο λόγω περιορισμένης διασύνδεσης
• Χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Εναλλακτικά – Συμπληρωματικά Σενάρια για την Κύπρο

• Αεριοποίηση ή πυρόλυση σε μικρότερη κλίμακα (καθαρότερη τεχνολογία)
• Συνδυασμός WtE + ανακύκλωση + κομποστοποίηση
• Παραγωγή βιοαερίου από βιοαπόβλητα (κατάλληλο για τις ποσότητες της Κύπρου)

Ψηφιακή Πλατφόρμα «Smart Agriculture Cyprus»

Προτείνεται η ανάπτυξη εθνικής πλατφόρμας που συνδέει δεδομένα αισθητήρων (υγρασία, θερμοκρασία, αλατότητα), δορυφορικές εικόνες και προγνωστικά μοντέλα, ώστε οι αγρότες να λαμβάνουν:

• ειδοποιήσεις άρδευσης
• ειδοποιήσεις για ασθένειες
• προβλέψεις απόδοσης
• μείωση απωλειών και κόστους

Κέντρο Αγροτικής Καινοτομίας και Νέων Τεχνολογιών

Στήριξη start-ups, ερευνητών και αγροτών με ανάπτυξη νέων τεχνολογιών:

• ρομποτική συγκομιδή
• έξυπνα θερμοκήπια
• ανανεώσιμες αντλίες άρδευσης

Το κέντρο μπορεί να λειτουργήσει με συνεργασίες πανεπιστημίων και ιδιωτικού τομέα.

Πρόγραμμα Εκπαίδευσης «Green Farmer Cyprus»

Ετήσια κατάρτιση αγροτών σε:

• ΑΠΕ
• εξοικονόμηση νερού
• κυκλική οικονομία
• νέες τεχνικές καλλιέργειας

Η επιτυχής ολοκλήρωση θα οδηγεί σε πιστοποίηση «Green Farmer Cyprus».

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το υδατικό και ενεργειακό ζήτημα είναι αλληλένδετα και απαιτούν σύγχρονες, τεχνολογικά ώριμες και οικονομικά βιώσιμες λύσεις.
Οι προτάσεις της ΕΔΕΚ ενισχύουν την αυτάρκεια, μειώνουν το κόστος παραγωγής, θωρακίζουν την επισιτιστική ασφάλεια και προωθούν τη μετάβαση σε μια πραγματικά πράσινη και καινοτόμα Κύπρο.